Przemyska Biblioteka Publiczna im. Ignacego Krasickiego - Przemyskie Spotkania z Literaturą Grozy

Przemyskie Spotkania z Literaturą Grozy

Spotkania rozpoczęła dr hab. Anita Has-Tokarz, prof. UMCS, autorka bestsellerowej książki „Horror w literaturze współczesnej i filmie”. W wystąpieniu pod intrygującym tytułem „»Licho nie śpi« zwłaszcza »tam, gdzie diabeł mówi dobranoc« – horror w polskiej tradycji literackiej i filmowej” przedstawiła historię gatunku w Polsce na tle literatury światowej, począwszy od pierwszych osiemnastowiecznych niemieckich i angielskich powieści gotyckich, poprzez polską „poezję ruin”, romantyczno-patriotyczną literaturę XIX wieku, odwołania do młodopolskiego spirytyzmu, aż po polski horror okresu PRL-u i współczesnych przedstawicieli gatunku. Swoją prelekcję pani profesor wzbogaciła o odniesienia do twórczości filmowej inspirowanej zarówno twórczością literacką, jak i tworzoną na podstawie oryginalnych scenariuszy.

Kolejny referat, „Polski Lovecraft? Specyfika grozy Stefana Grabińskiego”, wygłosił dr Krzysztof Grudnik, autor książki „Tożsamość katoptryczna w nowelistyce Stefana Grabińskiego” oraz redaktor prac zbiorowych poświęconych twórczości pisarza związanego z Przemyślem. W swoim wystąpieniu rozprawił się z obiegową opinią, jakoby Stefan Grabiński miał być polskim literackim alter ego amerykańskiego klasyka gatunku Howarda Phillipsa Lovecrafta, odpowiadając na trzy postawione pytania: Skąd wzięło się określenie „polski Lovecraft”?, Dlaczego jest nieadekwatne?, Jaka jest specyfika grozy Grabińskiego?

Krzysztof Sałdan, założyciel i prezes przemyskiego Stowarzyszenia „Gry i Fantastyka”, od kilku lat współpracującego z Przemyską Biblioteką Publiczną, zaprezentował zebranym przegląd gier inspirowanych literaturą grozy, grupując je w trzy kategorie: gry planszowe, komputerowe oraz fabularne. Wśród najciekawszych wymienił takie tytuły, jak: „This War of Mine”, ukazujący horror wojny na przykładzie kosowskim, „Kholat”, dotyczący tajemniczej zbrodni sprzed lat, czy „Neuroshima”, opowiadający o postapokaliptycznej walce ludności z maszynami Molocha.

Część poświęconą spotkaniom autorskim otworzyła Anna Musiałowicz. Jako pisarka debiutowała w 2016 r. i od tego czasu opublikowała kilkadziesiąt opowiadań oraz trzy powieści: „Diabeł zza okna”, „Kuklany las”, „Śnieg jeszcze czysty”. Autorka i jej twórczość przeczą stereotypowi zakładającemu, że dobrą literaturę grozy może tworzyć tylko mężczyzna. Wszystkie powieści Anny Musiałowicz, których inspiracją były jej własne doświadczenia, mieszczą się niewątpliwie w ramach tego gatunku. Szczególnie ostatnia, „Śnieg jeszcze czysty”, wielowymiarowa pod względem literackim i językowym, „uzbrojona” we wrażliwość i empatię autorki – wydaje się godna polecenia współczesnemu czytelnikowi. Spotkanie poprowadziła Monika Maziarz z PBP.

Kolejnym gościem był Stefan Darda, pisarz od lat związany z Przemyślem, jeden z najpopularniejszych polskich autorów literatury grozy. Debiutował w 2008 r. entuzjastycznie przyjętą książką „Dom na wyrębach”. Od tamtej pory opublikował kilkanaście powieści, w tym dwie, których akcja ma miejsce w Przemyślu: „Przebudzenie zmarłego czasu. Powrót” oraz „Przebudzenie zmarłego czasu. Druga gemma”. Premiera tej ostatniej odbyła się 26 października br. Spotkanie z pisarzem przyciągnęło, jak zawsze, tłum wielbicieli jego twórczości. Rozmowa, którą poprowadził red. Hubert Lewkowicz, dotyczyła oczywiście przemyskich wątków drugiej części „Przebudzenia”, roli przypadku w życiu (życiach) bohaterów, planów autora dotyczących kolejnych części cyklu i możliwych (sic!) ekranizacjach książek Stefana Dardy.  

Na zakończenie dnia z literaturą grozy z czytelnikami spotkał się Artur Urbanowicz, autor bestsellerowych powieści: „Gałęziste”, „Grzesznik”, „Inkub”, „Paradoks”. Najnowszy tytuł, „Deman”, miał premierę 28 września br. W brawurowym stand-upie pisarz przedstawił proces powstawania książki: od inspiracji, pomysłu do etapu sprzedaży, promocji, spotkań z czytelnikami. Jednocześnie zapoznał zebranych z fabułą swoich powieści, ubarwiając wypowiedź anegdotami, i podzielił się z nimi swoimi doświadczeniami związanymi z szeroko pojętym rynkiem książki.

Wydarzeniu towarzyszył plakat autorstwa przemyskiego artysty plastyka, Andrzeja Cieszyńskiego, a całość przedsięwzięcia koordynowała Agata Pilawa, kierownik Działu Udostępniania Zbiorów PBP.

Duże zainteresowanie ofertą Przemyskich Spotkań z Literaturą Grozy, zorganizowanych przez Przemyską Bibliotekę Publiczną, pozwala mieć nadzieję na kontynuację tej inicjatywy, jej poszerzenie i wpisanie na stałe do kalendarza wydarzeń kulturalnych miasta, w którym mieszkał, tworzył i pracował Stefan Grabiński – dla wielu jeden z najważniejszych twórców gatunku w Polsce.

Tekst: Agata Pilawa

Fotografie: Adam Podulka